Podstawą prawną działań dotyczących rozwiązywania problemów alkoholowych jest ustawa o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi z dnia 26 października 1982 roku ( t.j. DZ.U. Nr 147 z 2002 roku, poz. 1231 ze zmianami).
Problemy wynikające z picia alkoholu, używania narkotyków oraz przemocy w rodzinie są szczególnie ważnymi kwestiami społecznymi, które mają ogromny wpływ na bezpieczeństwo społeczne, stan zdrowia ludzi oraz ich relacje z najbliższymi.
Prowadzenie działań związanych z profilaktyką i rozwiązywaniem problemów alkoholowych
i narkomanii oraz przemocy w rodzinie należy do zadań własnych gminy.
Już ponad 10 lat temu ustawodawca powierzył gminom zadania do realizacji w ramach profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych oraz wskazał samorządom warunki do kreowania lokalnej polityki wobec alkoholizmu. Z jednej strony powierzono gminom konkretne zadania związane z profilaktyką i rozwiązywaniem problemów alkoholowych , które winny być realizowane jako zadania własne. Po drugie określono źródła finansowania tych przedsięwzięć , całkowicie niezależnych od budżetu państwa. Po trzecie , przekazano
w ręce samorządów pełne możliwości w zakresie budowania i kontroli funkcjonowania rynku alkoholowego.
Wszelkie działania w zakresie przeciwdziałania alkoholizmowi mają nie tylko umocowania ustawowe, ale przede wszystkim stanowią świadome działania samorządu na rzecz dobra społeczności lokalnej.
W tym obszarze działań gmina dysponuje największą wiedzą o lokalnych problemach,
a także dostępnych zasobach i podejmuje środki zaradcze oraz naprawcze skierowane do społeczności lokalnej.
Program jest kontynuacją wielu działań z lat ubiegłych ukierunkowanych na osoby uzależnione od alkoholu , narkotyków, członków ich rodzin oraz rodziny, w których występuje przemoc domowa.
Program opiera się na inspirowaniu i współdziałaniu różnych podmiotów aktywnych na obszarze uzależnień.
Dotychczasowe doświadczenia wskazują na konieczność realizacji programu przy współudziale osób, instytucji, organizacji pozarządowych zajmujących się kulturą, edukacją , pomocą społeczną, sportem , rekreacją , wychowaniem w trzeźwości, lecznictwem osób uzależnionych i kreujących inne działania , szczególnie w zakresie pracy z dziećmi
i młodzieżą.
Program dostosowany jest do specyfiki uzależnień występujących w gminie Marciszów, który uwzględnia lokalne możliwości jego realizacji: prawne, administracyjne, ekonomiczne.
II. ANALIZA SYTUACJI W GMINIE DOTYCZĄCA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH
Struktura ludności
W Gminie Marciszów ( wg stanu na dzień 31 grudnia 2009 roku) zamieszkuje 4.721 osób,
w tym w wieku produkcyjnym:
- mężczyźni – 1.753
- kobiety – 1.397
Stopa bezrobocia na terenie powiatu kamiennogórskiego na 31 grudnia 2009 roku wynosiła
22,4%.
Na dzień 31 grudnia 2009 roku:
- 374 mieszkańców gminy było zarejestrowanych w Urzędzie Pracy bez prawa do zasiłku,
- 66 osób z prawem do zasiłku
1. W Iv kwartale 2009 roku na terenie Gimnazjum w Marciszowie przeprowadzono ankietę wśród 102 uczniów uczęszczających do tej placówki służącą diagnozie uzależnień i innych zagrożeń społecznych wśród młodych ludzi.
Badania swoim zasięgiem obejmowały następujące grupy zagadnień:
• alkohol a młodzież
• narkotyki a młodzież
• papierosy a młodzież
Uzyskane wyniki zostały wykorzystane przy opracowywaniu niniejszego programu.
Mimo licznych działań podejmowanych przez Zespół Szkół niepokojącym faktem jest wczesne sięganie po różnego rodzaju używki. Znaczna większość ankietowanych miała kontakt z alkoholem i papierosami, co wynika między innymi z istniejącego ogólnego przyzwolenia rodziców i najbliższego otoczenia. Wśród 102 ankietowanych osób – 6 osób wypowiedziało się, iż miało propozycję nabycia narkotyków.
Jako formy dalszych działań profilaktycznych planowanych do prowadzenia i kontynuacji
w szkołach wymagających wsparcia merytorycznego i finansowego przez samorząd gminy wskazuje się:
• organizowanie zajęć opiekuńczo- wychowawczych
• organizowanie profilaktycznych zajęć pozalekcyjnych
• organizowanie otwartych imprez szkolnych i środowiskowych o charakterze edukacyjnym i profilaktycznym, konkursów tematycznych, spektakli,
• organizowanie kolonii i obozów profilaktycznych i socjoterapeutycznych dla dzieci z rodzin dysfunkcyjnych
• szkolenia nauczycieli z zakresu zachowań problemowych.
2. Osoby i instytucje przygotowane do rozwiązywania problemów i narkotykowych
i alkoholowych
(Stan zasobów):
a) Punkt konsultacyjny dla osób z problemem alkoholowym i członków ich rodzin-
pomost, który łączy mieszkańców gminy, gdzie nie ma profesjonalnej oferty
terapeutycznej z zakładami lecznictwa odwykowego
b) w realizacji programu dysponujemy grupą nauczycieli ( 4 osoby) posiadających
przygotowanie merytoryczne w zakresie resocjalizacji i poradnictwa rodzinnego,
pedagogika opiekuńcza z resocjalizacją zatrudnionych w Zespole Szkół
c) pracownicy Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej
d) funkcjonariusze Posterunku Policji,
e) pracownicy Urzędu Gminy posiadający odpowiednie przeszkolenia
f) Zespół Interdyscyplinarny ds. Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie
3. Mapa problemów narkotykowych i alkoholowych:
a) Zespół Szkół w Marciszowie – miejsce , w którym mogą ujawnić się problemy
związane z narkomanią
b) sołectwa, w których obserwuje się tendencję wzrostu liczby osób dorosłych
nadużywających alkoholu
„Rozlokowanie” problemów narkotykowych i alkoholowych przedstawiono na mapie geodezyjnej gminy stanowiącej załącznik do programu.
III. PODSTAWOWE STRATEGIE PROGRAMU
1. Ograniczenie dostępności alkoholu ze szczególnym uwzględnieniem osób nieletnich,
systematyczna kontrola działalności gospodarczej w zakresie obrotu napojami
alkoholowymi.
2. Zwiększenie dostępności pomocy terapeutycznej i rehabilitacyjnej dla osób uzależnionych
od alkoholu.
3. Udzielanie rodzinom, w których występują problemy alkoholowe pomocy psychospołecznej
i prawnej, a w szczególności ochrony przed przemocą.
4. Prowadzenie profilaktycznej działalności informacyjnej i edukacyjnej w zakresie
rozwiązywania problemów alkoholowych i przeciwdziałania narkomanii.
5. Wspomaganie działalności instytucji, stowarzyszeń i osób fizycznych, służącej
rozwiązywaniu problemów alkoholowych.
IV. DZIAŁANIA NA RZECZ ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH
Cele strategiczne działań na rzecz rozwiązywania problemów alkoholowych nakierowane będą w szczególności na zadania gminy wynikające z ustawy o wychowaniu w trzeźwości
i przeciwdziałaniu alkoholizmowi:
1. Zwiększanie dostępności pomocy terapeutycznej i rehabilitacyjnej dla osób
uzależnionych i osób zagrożonych uzależnieniem;
realizacja poprzez:
a) prowadzenie Punktu Konsultacyjno – motywującego do podjęcia leczenia odwykowego.
b) współdziałanie z instytucjami publicznymi i organizacjami społecznym,
c) prowadzenie rozmów interwencyjno-motywujących z osobami wobec których zaistnieje
podejrzenie o nadużywanie alkoholu, w celu zastosowania leczenia odwykowego,
d) wykonywanie czynności zmierzających do zdiagnozowania stopnia uzależnienia poprzez
sporządzenie przez lekarzy biegłych z alkohologii, opinii psychiatryczno-psychologicznej,
e) kierowanie wniosków do Sądu Rejonowego celem orzeczenia zobowiązania do poddania
się leczeniu odwykowemu w stosunku do osób nagminnie nadużywających alkohol,
f) rozpowszechnianie informacji o możliwościach korzystania z pomocy terapeutycznej
i rehabilitacyjnej dla osób uzależnionych i współuzależnionych od alkoholu i narkotyków-
upowszechnianie materiałów edukacyjnych w środowisku lokalnym.
2. Udzielanie rodzinom, w których występują problemy alkoholowe i narkomanii,
pomocy psychospołecznej i prawnej, a w szczególności ochrony przed przemocą
w rodzinie
realizacja poprzez:
a) uruchomienie nowych programów w świetlicach środowiskowych dla dzieci wobec
których stosowana jest przemoc w rodzinie
b) kontynuacja działania i poszerzenie oferty punktu konsultacyjnego dla ofiar przemocy
w rodzinie,
c) prowadzenie programów przeciwdziałania przemocy w szkole realizowanych w
szczególności poprzez warsztaty dla dzieci, przedstawienia teatralne,
d) zapewnienie pomocy psychologiczno-pedagogicznej dla dzieci z rodzin z problemami
alkoholowymi i zjawiskiem przemocy domowej – zwłaszcza w szkole , która współpracuje
min z poradnią psychologiczno-pedagogiczną oraz innymi instytucjami,
e) koordynowanie działań dotyczących przemocy w rodzinie poprzez współpracę i wymianę
doświadczeń z Policją, Gminnym Ośrodkiem Pomocy Społecznej, służbą zdrowia,
szkołami, osobami fizycznymi, pozostałymi instytucjami działającymi na terenie gminy
oraz organizacjami realizującymi programy przeciwdziałania przemocy domowej,
f) prowadzenie działalności w celu propagowania zdrowego stylu życia poprzez
organizowane zajęć kulturalno-sportowych,
g) prowadzenie działalności informacyjno-edukacyjnej służącej upowszechnianiu informacji
na temat możliwości uzyskania pomocy w przypadku zetknięcia się ze zjawiskiem
przemocy domowej,
h) organizowane i finansowanie zajęć dla rodziców w zakresie doskonalenia umiejętności
wychowawczych.
3. Prowadzenie profilaktycznej działalności informacyjnej, edukacyjnej oraz
szkoleniowej w zakresie rozwiązywania problemów narkomanii, w szczególności
dla dzieci i młodzieży, w tym prowadzenie zajęć sportowo-rekreacyjnych dla
uczniów, a także działań na rzecz dożywiania dzieci uczestniczących
w pozalekcyjnych programach opiekuńczo-wychowawczych
realizacja poprzez:
a) realizację na terenie szkół programów profilaktycznych dla dzieci i młodzieży,
odpowiadających standardom wyznaczonym przez technologie profilaktyczne ,
b) podejmowanie działań o charakterze edukacyjnym, przeznaczonych dla rodziców
dzieci uczestniczących w programach.
c) organizowanie lokalnych imprez profilaktycznych dla młodzieży.
d) wdrażanie pozalekcyjnych zajęć sportowych do programów profilaktyki środowiskowej.
e) finansowanie zajęć dla dzieci w świetlicach szkolnych, środowiskowych uczestniczących w pozalekcyjnych programach opiekuńczo-wychowawczych,
f) aktywny udział w ogólnopolskich społecznych kampaniach edukacyjnych rekomendowanych przez PARPA oraz inne uprawnione do tego instytucje,
g) współpraca z instytucjami na terenie gminy ( szkoła, kluby sportowe, instytucje kultury) oraz wspólna realizacja działań związanych z profilaktyką oraz promocją zdrowego życia, wolnego od nałogów,
h) inicjowanie wraz z dofinansowaniem wypoczynku o charakterze socjoterapeutycznym dla dzieci i młodzieży z rodzin z problemem alkoholowym, narkotykowym oraz dotkniętych przemocą,
i) budowanie akceptacji społecznej dla postaw proabstynenckich i trzeźwościowych poprzez organizowanie szkoleń , kampanii edukacyjnych i programów w dziedzinie rozwiązywania problemów uzależnień,
j) poszerzenie zakresu oferty programów opiekuńczo – wychowawczych o dożywianie uczestników programów.
k) podejmowanie działań mających na celu kreowanie właściwych postaw dzieci
i młodzieży wobec zagrożeń ,
l) zakup i dystrybucja materiałów edukacyjnych.
4. Wspomaganie działań instytucji, organizacji pozarządowych i osób fizycznych,
służących rozwiązywaniu problemów narkomanii;
realizacja poprzez:
a) dofinansowanie instytucji i jednostek samorządowych gminy realizujących
poszczególne elementy programu ( w oparciu o jasno sformułowane kryteria)
mających w swych programach zadania związane z profilaktyką
i propagowaniem trzeźwego sposobu spędzania wolnego czasu,
b) współpraca i wspieranie inicjatyw instytucji statutowo działających na rzecz
rozwiązywania problemów alkoholowych,
c) współorganizowanie imprez kulturalnych oraz innych przedsięwzięć
mających na celu propagowanie wzorców trzeźwego stylu życia,
d) współpraca ze środowiskiem kościelnym i duszpasterskim,
5. Podejmowanie interwencji w związku z naruszeniem przepisów określonych
w art. 131 i 15 ustawy oraz występowanie przed sądem w charakterze
oskarżyciela publicznego:
realizacja poprzez:
a) prowadzenie postępowań wyjaśniających w przypadku otrzymania informacji
o nie przestrzeganiu przepisów ustawy w zakresie reklamy i promocji napojów
alkoholowych oraz sprzedaży i podawania napojów alkoholowych,
b) wniesienie aktu oskarżenia do sądu,
c) występowanie w charakterze oskarżyciela publicznego.
V. ZASADY WYNAGRADZANIA CZŁONKÓW GMINNEJ KOMISJI ROZWIAZYWANIA
PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH
1. Członkom Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych ustala się
wynagrodzenie za udział w posiedzeniach komisji w wysokości 45,00 zł brutto za każde
posiedzenie.
2 Wynagrodzenie przysługuje członkom komisji będących pracownikami Urzędu Gminy,
jeżeli posiedzenie odbywa się poza godzinami pracy.
3. Wynagrodzenie za udział w posiedzeniu komisji będzie wypłacane na wskazane konta, do
10 dnia każdego miesiąca a miesiąc poprzedni, na podstawie przedłożonych list
obecności stwierdzających udział w posiedzeniu.
VI. ŹRÓDŁA I ZASADY FINANSOWANIA
1. Finansowanie Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów
Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii odbywa się w ramach środków własnych
gminy pochodzących z opłat pobieranych za korzystanie z zezwoleń na sprzedaż napojów
alkoholowych.
2. Planowane wpływy z opłat za wydane zezwolenia na sprzedaż napojów alkoholowych
w roku 2010 będą wynosić 50.000,00 zł.
3. Planowane wydatki związane z realizacją Gminnego Programu będą wynosić 50.000,00 zł
i są przeznaczone zgodnie z uchwałą budżetową na rok 2010.
VII. POSTANOWIENIA KOŃCOWE
Bardzo ważnym elementem Programów jest przekazanie społeczności lokalnej jasnej wiedzy na temat:
* czym są narkotyki i alkohol, jaka jest natura ich działań oraz jakie ryzyko płynie z ich
obecności w życiu społecznym
Alkohol i narkotyki ingerują i wywierają wpływ niemal na wszystkie aspekty życia społecznego i nie można przechodzić obok nich obojętnie.
Profilaktyka na szczeblu lokalnym nie jest zadaniem łatwym. Musimy być świadomi, iż działania podjęte dzisiaj przyniosą efekty dopiero w latach następnych, a będą one zadawalające kiedy zdoła się uzyskać:
1) wzrost świadomości społeczeństwa o szkodliwych skutkach spożywania napojów
alkoholowych w nadmiernych ilościach,
2) wzrost wrażliwości dorosłych na kupowanie i spożywanie napojów alkoholowych przez
nieletnich,
3) wzrost liczby osób poddających się terapii,
4) większa skuteczność służb porządkowych,
5) wzrost kultury picia,
6) wzrost zaangażowania społeczności gminnej w działaniach dotyczących profilaktyki
i przeciwdziałania uzależnieniom.
§ 2
Harmonogram wydatków Gminnego Programu Profilaktyki, Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii na rok 2010 stanowi załącznik do niniejszej uchwały.
§ 3
Wykonanie uchwały powierza się Wójtowi Gminy Marciszów.
§ 4
Uchwała wchodzi w życie z dniem podjęcia .
Przewodniczący Rady Gminy
Henryk Mazur
